Tác giả: Bác sĩ Đinh Thị Mai Hồng · Đa khoa · Bệnh viện Đại học Y dược Hà Nội
Tăng tiểu cầu nguyên phát là một rối loạn đông máu gây ra khi tủy xương sản xuất quá nhiều tiểu cầu. Bệnh còn được gọi là tăng tiểu cầu căn bản.
Tủy xương là mô xốp bên trong xương, chứa các tế bào sản xuất như:
Số lượng tiểu cầu cao có thể làm cho cục máu đông phát triển tự phát. Thông thường, máu bắt đầu đông lại để ngăn chặn sự mất máu lớn sau khi bị thương. Tuy nhiên, ở những người bị tăng tiểu cầu nguyên phát, cục máu đông có thể hình thành đột ngột và không có lý do rõ ràng.
Sự đông máu bất thường có thể gây nguy hiểm. Các cục máu đông có thể chặn dòng máu đến não, gan, tim và các cơ quan quan trọng khác.
Tăng tiểu cầu nguyên phát có thể gây ra các triệu chứng hoặc không. Các triệu chứng xuất hiện là do sự tắc nghẽn mạch máu bởi cục máu đông và có thể bao gồm:
Lách và gan có thể sưng to nhưng thường không đủ để gây ra các triệu chứng.
Những người lớn tuổi có thể có các bệnh gây tổn thương mạch máu như tiểu đường và huyết áp cao, có nguy cơ cao bị biến chứng do cục máu đông như cơn thiếu máu thoáng qua, đột quỵ và đau tim.
Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau, vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương pháp thích hợp nhất.
Tình trạng này xảy ra khi cơ thể sản xuất quá nhiều tiểu cầu, dẫn đến đông máu bất thường. Tuy nhiên, nguyên nhân chính xác gây ra bệnh này không rõ. Theo Quỹ Nghiên cứu MPN, khoảng một nửa số người bị tăng tiểu cầu nguyên phát có đột biến ở gen Janus kinase 2 (JAK2). Gen này chịu trách nhiệm tạo ra protein thúc đẩy sự tăng trưởng và phân chia tế bào.
Khi số lượng tiểu cầu quá cao do một bệnh hoặc tình trạng cụ thể, nó được gọi là tăng tiểu cầu thứ phát hoặc phản ứng. Tăng tiểu cầu nguyên phát ít phổ biến hơn tăng tiểu cầu thứ phát. Một dạng tăng tiểu cầu khác rất hiếm gặp là tăng tiểu cầu di truyền.
Có nhiều yếu tố nguy cơ gây tăng tiểu cầu nguyên phát như:
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Bác sĩ trước tiên sẽ thực hiện khám sức khỏe và hỏi về bệnh sử. Hãy chắc chắn đề cập đến các vấn đề như truyền máu, nhiễm trùng và các thủ thuật y khoa mà bạn đã có trong quá khứ. Hãy nói với bác sĩ về bất kỳ loại thuốc theo toa, thuốc không theo toa (OTC) và các chất bổ sung mà bạn đang dùng.
Nếu nghi ngờ tăng tiểu cầu nguyên phát, bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm máu để xác định chẩn đoán. Các xét nghiệm máu có thể bao gồm:
Các xét nghiệm chẩn đoán khác có thể bao gồm hút tủy xương để kiểm tra tiểu cầu dưới kính hiển vi. Quy trình này bao gồm lấy mẫu mô tủy xương ở dạng lỏng, thường được lấy từ xương ức hoặc xương chậu.
Bạn rất có thể được chẩn đoán tăng tiểu cầu nguyên phát nếu bác sĩ không tìm thấy nguyên nhân gây ra số lượng tiểu cầu cao.
Kế hoạch điều trị sẽ phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm nguy cơ phát triển cục máu đông.
Bạn có thể không cần điều trị nếu không có bất kỳ triệu chứng hoặc yếu tố nguy cơ nào. Thay vào đó, bác sĩ có thể cẩn thận theo dõi tình trạng của bạn. Điều trị có thể được khuyến cáo cho các đối tượng:
Điều trị có thể bao gồm:
Lối sống và các biện pháp khắc phục tại nhà sau có thể giúp bạn đối phó với chứng tăng tiểu cầu nguyên phát:
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
Hello Health Group không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!