Tìm hiểu về các biến chứng mạch máu lớn của bệnh tiểu đường

Biến chứng mạch máu lớn của bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến các mạch máu lớn, bao gồm mạch máu tim, mạch máu não, mạch máu ngoại vi, hiếm gặp hơn là mạch máu ở bụng như mạch máu mạc treo,…. Những biến chứng có thể xảy ra bao gồm: bệnh mạch vành, tai biến mạch máu não và bệnh động mạch ngoại vi. Mời bạn cùng Hello Bacsi tìm hiểu cụ thể hơn trong bài viết này nhé!

Biến chứng mạch máu của bệnh tiểu đường bao gồm biến chứng mạch máu lớn và biến chứng mạch máu nhỏ. Các mạch máu lớn dễ bị tổn thương do biến chứng của tiểu đường bao gồm động mạch vành, động mạch ngoại vi hay động mạch cảnh,…

Biến chứng mạch máu lớn của bệnh tiểu đường xảy ra khi lượng đường trong máu quá cao làm tổn thương các mạch máu này. Nguyên nhân là do sự tích tụ của các mảng bám làm hẹp động mạch, ảnh hưởng đến sự vận chuyển oxy và máu đến tim, não, cũng như các phần còn lại của cơ thể.

Bạn có thể quan tâm: Biến chứng cấp tính của bệnh tiểu đường, nguy hiểm khó lường!

Biến chứng mạch máu lớn của bệnh tiểu đường: Xơ vữa động mạch

Cơ chế chính hình thành biến chứng mạch máu lớn của bệnh tiểu đường là quá trình xơ vữa động mạch dẫn đến hẹp thành động mạch. Đường huyết cao trong thời gian dài làm tăng quá trình stress oxy hóa, gây viêm mãn tính và tổn thương thành động mạch. 

Tại vị trí tổn thương này, chất béo, canxi và chất thải chuyển hóa sẽ tích tụ lại dưới thành mạch và tạo nên mảng xơ vữa, gây dày thành mạch. Hậu quả là lòng mạch hẹp hơn, máu lưu thông qua những vị trí này sẽ giảm đi.

Bạn có thể quan tâm: Bệnh tiểu đường có nguy hiểm không?

Tăng hình thành cục máu đông gây tắc mạch

Ngoài hình thành mảng xơ vữa, nhiều nghiên cứu cho thấy biến chứng mạch máu lớn của bệnh tiểu đường type 2 là sự tăng kết dính tiểu cầu và tăng đông máu. Hậu quả là nguy cơ hình thành nên cục máu đông trong mạch máu rất cao, từ đó tăng thêm nguy cơ tắc mạch và các biến chứng tim mạch ở bệnh nhân tiểu đường type 2.

Bệnh tim mạch

Biến chứng mạch máu lớn của bệnh tiểu đường trên tim mạch phổ biến nhất là bệnh động mạch vành, gặp ở nữ nhiều hơn nam. Bệnh này xảy ra khi xơ vữa động mạch hình thành trong thành động mạch vành (mạch máu lớn cung cấp oxy và máu cho cơ tim).

Biến chứng mạch máu lớn của bệnh tiểu đường có thể làm giảm lưu lượng máu đến tim và cơ tim do tắc nghẽn động mạch, gây ra tình trạng thiếu máu cơ tim. Cùng với đó, nếu dòng máu qua động mạch vành bị tắc nghẽn hoàn toàn do cục máu đông sẽ làm tăng nguy cơ dẫn tới nhồi máu cơ tim, gây nguy hiểm tính mạng.

Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường, bạn có khả năng mắc bệnh tim mạch hoặc đột quỵ cao gấp đôi so với người khác. Thời gian bị bệnh càng lâu, nguy cơ xuất hiện biến chứng tim mạch càng lớn. Đáng nói rằng bệnh tim là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở những người mắc bệnh tiểu đường.

Ngoài ra, trái tim phải làm việc trong điều kiện thiếu dinh dưỡng lâu ngày có thể dẫn tới rối loạn nhịp tim, suy tim.

Bệnh động mạch ngoại vi

Như đã nói ở trên, sự tích tụ của các mảng bám làm hẹp động mạch, chặn các mạch máu lớn vận chuyển oxy và máu đến các bộ phận của cơ thể. Ngoài tim, biến chứng mạch máu lớn của bệnh tiểu đường cũng có thể làm cho lưu lượng máu đến chân tay bị giảm, hay còn được gọi là bệnh động mạch ngoại vi.

Lưu lượng máu đến chân và bàn chân giảm gây tắc mạch chi, nhiễm trùng lâu lành, cuối cùng dẫn tới hoại tử chi phải cắt cụt ngón chân hoặc bàn chân.

Biến chứng mạch máu lớn của bệnh tiểu đường: Đột quỵ

Biến chứng mạch máu lớn xảy ra tại động mạch cảnh đưa máu lên não có thể làm giảm lưu lượng máu đến não, dẫn đến thiếu máu não, làm tăng nguy cơ đột quỵ và tử vong. Đột quỵ xảy ra khi dòng máu lưu thông lên não bị tắc nghẽn do cục máu đông. 

Bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 có nguy cơ đột quỵ cao gấp 1.5 đến 4 lần so với bình thường. Nguy cơ sa sút trí tuệ và tái phát liên quan đến đột quỵ, cũng như tỷ lệ tử vong liên quan đến đột quỵ cũng tăng cao ở bệnh nhân tiểu đường.

Phòng ngừa

Theo Nghiên cứu UKPDS 35, kiểm soát tốt đường huyết và chỉ số HbA1c sẽ giúp làm giảm tỉ lệ nhồi máu cơ tim, đột quỵ hoặc bệnh mạch máu ngoại biên. Bên cạnh đó, việc điều trị và kiểm soát các yếu tố nguy cơ đã được chứng minh là làm giảm đáng kể nguy cơ dẫn đến biến chứng mạch máu lớn trong nhiều nghiên cứu.

Chúng bao gồm:

Điều trị huyết áp cao

Điều trị huyết áp cao ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 sẽ giúp làm giảm các biến chứng tim mạch và nguy cơ tử vong. Điều trị hạ huyết áp bằng thuốc ức chế men chuyển hoặc ARB làm giảm các biến chứng về tim mạch, làm chậm sự tiến triển của bệnh thận đái tháo đường.

Điều trị tăng lipid máu

Nhiều nghiên cứu đã cho thấy việc điều trị bằng thuốc hạ lipid máu, đặc biệt là statin có thể có lợi cho người bệnh tiểu đường. Những loại thuốc này có hiệu quả trong cả phòng ngừa bệnh tim mạch.

Bạn có thể quan tâm: Bệnh tiểu đường type 2 có chữa được không?

Ngoài ra, bệnh nhân tiểu đường cũng nên ăn uống lành mạnh và điều độ, tăng cường tập thể dục, bỏ thuốc lá, hạn chế uống rượu bia và nên dùng thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, đồng thời theo dõi đường huyết thường xuyên tại nhà cũng như tái khám đúng hẹn. Những thói quen lành mạnh này sẽ giúp ngăn ngừa hoặc giảm nhẹ các biến chứng mạch máu lớn của bệnh tiểu đường.