Chuẩn bị hành trang cho bé vào lớp 1: Những điều cha mẹ cần thực hiện

Cấp tiểu học được xem là nền tảng kiến thức quan trọng trong hành trình học tập của trẻ em. Thế nhưng, khi chuyển từ mầm non lên cấp 1, không ít bé thường gặp phải nhiều khó khăn. Chính vì thế mà việc chuẩn bị hành trang vào lớp 1 cho bé là điều vô cùng quan trọng, giúp trẻ có một tâm lý thoải mái và sẵn sàng bắt đầu một hành trình mới.

Vậy, hành trang vào lớp 1 cho bé gồm những gì? Cha mẹ cần làm gì để đồng hành cùng con trên con đường bước vào bậc tiểu học? Hãy tham khảo những thông tin mà Hello Bacsi tổng hợp được trong bài viết dưới đây!

Những khó khăn mà bé gặp phải khi chuyển từ mầm non lên lớp 1

Từ bậc mầm non lên bậc tiểu học là một bước chuyển lớn đối với cả trẻ em lẫn cha mẹ. Ở môi trường mầm non, bé đã quen với việc vui chơi, được chăm sóc trong phần lớn thời gian. Thế rồi, trẻ bỗng phải chuyển sang một môi trường mới, kỷ luật hơn, với phần lớn thời gian dành cho việc học tập. 

Trẻ bị buộc phải kiềm chế dần tính hiếu động và các hành vi bộc phát, để tập nề nếp hơn, khuôn khổ hơn, chấp hành nội quy trường học. Điều này khiến không ít bé cảm thấy lo lắng, hoảng sợ, thậm chí là chán ghét làm ảnh hưởng đến tâm lý và kết quả học tập của bé. Dưới đây là những vấn đề mà bé có thể gặp phải nếu không được chuẩn bị hành trang vào lớp 1 kỹ lưỡng:

1. Bỡ ngỡ với mọi thứ xung quanh

Khi bước vào lớp 1, bé dễ bị bỡ ngỡ vì không còn được gặp những người bạn cùng lớp, cô giáo thân thương và cũng không còn thấy khung cảnh trường lớp quen thuộc. Sân trường tiểu học không có những chiếc xích đu, cầu trượt đầy màu sắc, hay những bức tượng hình thú đáng yêu… Do đó, bé cũng không còn được vui chơi, chạy nhảy với nhiều đồ chơi trong phần lớn thời gian ở lớp nữa, mà phải làm quen với thời khóa biểu của các môn học. Điều này khiến không ít trẻ cảm thấy hoang mang, bỡ ngỡ, thậm chí, òa khóc đòi về.

Để tránh trường hợp này, phụ huynh cần chuẩn bị hành trang tâm lý cho bé trước khi vào lớp 1, để các bé cảm thấy thoải mái, hứng thú hơn khi đến trường.

2. Chưa quen với hoạt động học tập

Khi ở trường mầm non, bé chủ yếu được chăm sóc, được vui chơi thỏa thích. Thế nhưng, ở môi trường tiểu học, trẻ lại phải dành phần lớn thời gian cho việc học tập. Sự chuyển đổi đột ngột này gây nhiều khó khăn cho bé, nhất là về vấn đề tâm lý.

Bé phải đứng giữa ranh giới của thói quen thích vui đùa và việc cố gắng học tập để không thua kém bạn bè. Những bé chưa quen với hoạt động học tập sẽ cảm thấy áp lực hơn.

Lúc này, cha mẹ cần hiểu rõ tâm lý của trẻ, tìm cách chia sẻ với con, chuẩn bị kỹ càng hành trang vào lớp 1 cho trẻ, để bé vừa không cảm thấy áp lực, vừa sẵn sàng đón nhận việc học với một tâm trạng vui vẻ, tích cực.

3. Khó nắm bắt được phương pháp học mới

Nếu ở trường mầm non, các bé đã quen với việc chơi mà học, học mà chơi, thì khi bước vào lớp 1, trẻ phải làm quen với phương pháp học tập mới. Việc tập đọc, tập viết, tập làm toán, học nhiều môn khác nhau kể cả những môn không yêu thích… có thể khiến các bé cảm thấy choáng ngợp. Nếu cha mẹ không quan tâm, theo sát việc học và có định hướng phù hợp cho con, trẻ có nguy cơ bị căng thẳng khi phải tiếp nhận lượng lớn kiến thức cùng một thời điểm.

Không những thế, trong giai đoạn 6 tuổi, khả năng tập trung của nhiều bé vẫn chưa được rèn luyện. Thế nhưng, việc học tập theo phương pháp mới lại đòi hỏi khả năng chú ý, tập trung cao độ. Điều này khiến không ít bé chưa theo kịp. Chính vì vậy mà cha mẹ cần chuẩn bị đầy đủ hành trang vào lớp 1 cho bé, để trẻ có thể nắm bắt kịp thời tiến độ học tập tại trường.

Chuẩn bị hành trang cho bé vào lớp 1: Những điều cha mẹ cần làm

Từ những khó khăn mà trẻ em thường gặp phải trong giai đoạn chuyển từ trường mầm non lên tiểu học, có thể thấy, việc chuẩn bị hành trang vào lớp 1 cho con là điều cần thiết. Vậy, hành trang cho con vào lớp 1 gồm những gì? Dưới đây là những điều mà cha mẹ cần chuẩn bị cho bé:

1. Chuẩn bị tâm lý cho bé

Khi bước vào lớp 1, trẻ dễ cảm thấy bỡ ngỡ, buồn bã, thậm chí khóc lóc vì chưa quen với môi trường mới. Để tránh hoặc ít nhất là có thể hạn chế tình trạng này, cha mẹ cần chuẩn bị hành trang tâm lý cho con ngay trước khi bé vào lớp 1.

• Hãy bắt đầu bằng việc kể cho bé nghe về môi trường mới, chẳng hạn như có nhiều bạn bè hơn, bạn bè thân thiện, thông minh, thầy cô tài giỏi, tâm lý, nhiều kiến thức bổ ích, cần thiết cho đời sống thực tế… 
• Cha mẹ cũng có thể dẫn bé đến thăm trường từ trước để trẻ làm quen với không gian mới. Những câu chuyện thú vị, những trải nghiệm mới lạ của cha mẹ trong lần đầu đến trường cũng có thể là một đề tài làm cho trẻ cảm thấy thích thú hơn.
• Tuyệt đối không nên dọa con về việc thầy cô sẽ phạt trẻ, hay trẻ sẽ không được thương yêu nếu không đến trường… vì điều này sẽ làm bé sinh ra tâm lý sợ sệt, lo lắng. Thay vào đó, hãy nói về những phần thưởng cuối kỳ, cuối năm học cho học sinh giỏi, học sinh tiêu biểu, những chuyến dã ngoại cùng bạn bè… Điều này cũng có thể khích lệ tinh thần học tập của bé đấy!
• Ngoài ra, bạn cũng nên đề phòng những tình huống mà trẻ có thể gặp khi ở trường tiểu học, từ đó dạy con cách ứng xử phù hợp. Chẳng hạn như, nếu trong quá trình học mà con không theo kịp, hãy hướng dẫn con cách phát biểu nhờ thầy cô giảng lại bài. Hoặc nếu chẳng may trẻ cảm thấy không được khỏe, hãy nói với thầy cô để được giúp đỡ, đưa đến phòng y tế…

Được chuẩn bị kỹ lưỡng hành trang tâm lý vào lớp 1, việc biết trước về ngôi trường sắp đặt chân đến, hiểu rõ về những tình huống sắp xảy ra… sẽ giúp các bé hào hứng hơn, từ đó mong đợi đến ngày đi học hơn, và dễ thích nghi, hòa nhập với thầy cô, bạn bè hơn.

2. Chuẩn bị hành trang vào lớp 1 cho bé với các kỹ năng mềm tự phục vụ bản thân

2.1. Kỹ năng tự lập

Khi bước vào lớp 1, kỹ năng tự lập là hành trang mà cha mẹ nên rèn luyện cho con. Kỹ năng này cho thấy sự tiến bộ của trẻ so với lứa tuổi mầm non. 

• Cha mẹ có thể bắt đầu bằng việc tập cho con tự làm các công việc hàng ngày, chẳng hạn như tự ăn cơm, tự dọn dẹp sau khi ăn, tự rót nước uống khi khát, tự mặc quần áo, mang giày dép một cách thành thạo… 
• Đặc biệt, hãy dạy con cách tự vệ sinh cá nhân sạch sẽ, biết rửa sạch tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Điều này giúp phòng ngừa các bệnh tiêu hóa, bệnh truyền nhiễm, bệnh hô hấp, chẳng hạn như tiêu chảy, tay chân miệng, quai bị, cúm… cho bé.
• Bên cạnh đó, phụ huynh cũng cần dạy con cách tự nhận biết tình trạng cơ thể và thông báo với người lớn khi cảm thấy thật sự không khỏe. Không những thế, nếu gặp phải những tình huống nguy hiểm, trẻ cũng cần được trang bị kỹ năng tự bảo vệ bản thân và tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người xung quanh khi gặp phải rắc rối.

2.2. Kỹ năng giao tiếp

Kỹ năng giao tiếp cũng là hành trang vào lớp 1 mà cha mẹ nên chuẩn bị cho con. Kỹ năng này giúp bé tự tin hơn, dễ hòa nhập hơn trong môi trường mới.

• Cha mẹ có thể rèn cho trẻ cách chào hỏi lễ phép với thầy cô và người lớn. 
• Rèn cho con cách chào hỏi bạn bè một cách thân thiện, giao tiếp chan hòa với những trẻ đồng trang lứa… cũng là điều nên làm.
• Phụ huynh cũng có thể dạy con cách lên tiếng ủng hộ hành vi đúng đắn và phản đối những điều sai trái. Hãy cho con biết rằng, tiếng nói lịch sự nhưng đanh thép sẽ có sức mạnh hơn sự la hét, gào thét hay những hành động bạo lực.
• Để giao tiếp có hiệu quả, bé nên học cách mở rộng lòng mình hơn với những người xung quanh.
• Cha mẹ cũng có thể cho con tham gia các lớp năng khiếu rèn luyện kỹ năng giao tiếp. Việc tham gia các hoạt động xã hội cũng là phương pháp thích hợp.

3. Chuẩn bị dụng cụ học tập cần thiết cho trẻ

Ngoài những hành trang tâm lý và kỹ năng mềm, bé bước vào lớp 1 cũng cần được chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ học tập, bao gồm:

• Cặp/Balo đi học: Khi bé được 6 tuổi, khung xương của trẻ vẫn đang trong quá trình phát triển. Cha mẹ nên chọn các dòng cặp chất lượng, phù hợp với chiều cao và cân nặng của bé để đảm bảo không ảnh hưởng đến xương.
• Tập/vở có ô ly cho từng môn học, được bao bọc, dán nhãn và ghi tên đầy đủ.
• Bộ sách giáo khoa lớp 1.
• Bút chì, gôm, đồ chuốt bút chì, thước, bút máy, bảng nhỏ, phấn trắng, keo dán, giấy kiểm tra, bút màu, que tính, đất nặn, giấy màu…
• Quần áo đi học, đồng phục của trường, quần áo dự phòng để thay khi cần.

Cha mẹ có thể cùng con chuẩn bị những đồ dùng học tập này, dạy con cách xếp gọn vào cặp cho thật ngăn nắp. Điều này sẽ góp phần làm cho bé cảm thấy hứng thú hơn!

4. Chuẩn bị một thời gian biểu mới cho bé

Bước vào lớp 1 nghĩa là trẻ đang bắt đầu một hành trình mới, cần có những hành trang mới. Điều này cũng đồng nghĩa với việc trẻ nên có một thời gian biểu mới, phù hợp với thời khóa biểu của trường.

Một thời gian biểu cho trẻ sắp bước vào lớp 1 cần có đầy đủ những thông tin như:

• Giờ thức giấc, vệ sinh cá nhân, ăn sáng cho kịp thời gian đến trường.
• Giờ học, giờ chơi rõ ràng, xen kẽ với lịch học tại trường.
• Thời gian nghỉ ngơi hợp lý, đảm bảo ngủ đủ giấc.
• Thời gian ăn uống khoa học, thống nhất giữa các ngày trong tuần.

Một lịch trình rõ ràng và cụ thể sẽ giúp bé hình thành thói quen sinh hoạt khoa học. Điều này cũng giúp trẻ rèn tính kỷ luật, chuẩn bị tâm thế vào lớp 1 từ trước.

5. Chuẩn bị sức khỏe cho hành trang vào lớp 1 của trẻ 

Sức khỏe là hành trang quan trọng mà cha mẹ cần chuẩn bị cho bé khi vào lớp 1. Ở độ tuổi này, bé cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng nhằm đáp ứng nhu cầu hoạt động thể chất lẫn trí não, giúp đảm bảo hiệu quả khi học tập, vui chơi cả ngày.

Không những thế, phụ huynh cũng cần kiểm tra lại các mũi tiêm vắc xin của bé. Hãy đảm bảo rằng trẻ đã được tiêm chủng đầy đủ các mũi cần thiết để tránh nguy cơ bị lây nhiễm bệnh tật.

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn biết được những hành trang vào lớp 1 cần chuẩn bị cho bé là gì, từ đó giúp trẻ không còn bỡ ngỡ khi bước chân vào ngôi trường tiểu học đầy mới mẻ nữa.